Doanh nhân “miệt vườn”

 Trần Hữu Hiệp

Thứ Tư, 12/10/2022 09:36

(ĐTTCO) - Nói đến ĐBSCL ai cũng biết tiềm năng. Do vậy doanh nghiệp (DN) khu vực này đang ở giai đoạn hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế với nhiều thách thức và cũng không ít cơ hội mở ra. Mặc dù vấn đề nội tại của vùng như giáo dục, trình độ lao động, di dân, hạ tầng giao thông, năng lực cạnh tranh của DN... vẫn đang là một thách thức vô cùng to lớn. 

 

Ảnh minh họa.

Chưa có tầm nhìn chiến lược cho cả vùng

ĐBSCL vốn là cái nôi của Đổi mới trong sản xuất nông nghiệp. Nhiều mô hình làm ăn “xé rào”, “phá cơ chế” mang đậm dấu ấn doanh nhân miền Tây một thời. Bước sang kinh tế thị trường, đội ngũ DN vùng không ngừng lớn mạnh, nhất là trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, xuất khẩu gạo, tôm, cá tra và trái cây, đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu nông sản hàng năm của cả nước.

Nhiều doanh nhân thể hiện bản lĩnh kinh doanh, kiến thức, kinh nghiệm, nỗ lực đưa khoa học kỹ thuật, quản trị DN vào trang trại, đồng ruộng, hình thành một bộ phận doanh nhân xuất thân từ nông dân. 

Tuy nhiên, đặt trong tương quan với 6 vùng kinh tế cả nước, nhất là với TPHCM, vốn có mối quan hệ máu thịt với ĐBSCL, khoảng cách phát triển của đội ngũ DN, doanh nhân miền Tây đang ngày càng bị bỏ xa.

Đặc biệt, ĐBSCL đang thiếu những DN lớn có khả năng dẫn dắt “cuộc chơi”. Hội nhập quốc tế đang mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đầy thách thức, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của đội ngũ doanh nhân, nhất là đội ngũ doanh nhân non trẻ trên vùng ĐBSCL. 

Bên cạnh những nỗ lực đáng ghi nhận của chính quyền địa phương tạo ra các điểm sáng trong bản đồ năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, là những mảng tối do tụt hậu về cơ sở hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực. Chính vì vậy mà tầm nhìn, chiến lược kinh doanh, xây dựng thương hiệu, đầu tư cho công nghệ, nhân lực quản lý kỹ thuật của DN còn rất hạn chế.

Quy mô DN nhỏ bé, năng lực tài chính yếu kém, nhiều DN vừa phát lên, bỗng chốc “lâm bệnh nặng”. Một số chủ DN không có chuyên môn sâu trong ngành, lĩnh vực kinh doanh. Nghiên cứu thị trường không kỹ và không am hiểu đầy đủ luật pháp của các nước nhập khẩu, chỉ cần một đơn hàng chậm thanh toán hoặc bị hủy lập tức DN gặp điêu đứng.

Những mảng sáng “doanh nhân @Hai Lúa” 

Thực tế cho thấy, đã xuất hiện các mô hình doanh nhân nông nghiệp. Đó không chỉ là những “đại gia miền Tây - cá mập Việt” nổi danh toàn cầu như ông Lê Văn Quang, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú; ông Huỳnh Văn Thòn, người xây dựng hệ sinh thái Tập đoàn Lộc Trời; Trương Thị Lệ Khanh, bà chủ thương hiệu thủy sản Vĩnh Hoàn; các ông “vua tôm, vua lúa, vua chuối, vua đất”, mà ở góc nhìn khác còn nhiều doanh nhân nông nghiệp dù không có tên trên “bảng xếp hạng doanh nhân”, nhưng hàng ngày đang góp phần tạo ra đội ngũ doanh nhân miền Tây nhiều kỳ vọng. 

Đó là thế hệ doanh nhân nông nghiệp trẻ nhiều khát vọng, được đào tạo bài bản, nhạy bén với thị trường mang dáng dấp những người nông dân thông minh cần được tiếp tục hỗ trợ thông qua cơ chế, chính sách và hành động thiết thực của Chính phủ. 

Trước thực trạng nông sản ứ đọng, rơi vào tình trạng cần giải cứu, người nông dân đã biết sản xuất với đầu ra qua mạng. Nông sản từ đồng ruộng, vườn nhà khi sản xuất đã được xác định địa chỉ tiêu thụ dựa trên sự phát triển của thương mại điện tử.

Tập đoàn Lộc Trời đã giúp những nông dân ĐBSCL trở thành cổ đông, mở ra cơ hội chia sẻ lợi ích thông qua sàn giao dịch chứng khoán. Tập đoàn này cho ra đời ứng dụng viễn thám địa lý cho nông nghiệp và nước. Nông dân @ chỉ cần truy cập phần mềm, chọn thửa ruộng sẽ nắm được toàn bộ dữ liệu của thửa ruộng đó, từ lúc sạ cho đến lúc thu hoạch. 

Đã xuất hiện các bác “Hai Lúa doanh nhân”, trong khi ngồi quán cà phê miệt vườn vẫn có thể theo dõi công nhân làm việc hàng ngày qua màn hình điện thoại di động thông minh. Tương tự, họ có thể điều khiển hệ thống bơm, thoát nước cho vuông tôm bằng cách kích hoạt phần mềm tự động trên smartphone.

Một gia đình nông dân miền Tây sau bữa ăn sáng, người chồng nói phải đi họp, người vợ đi chợ và đứa con đi thi. Họ không cần rời khỏi nhà mà vẫn hoàn thành công việc do người chồng họp trực tuyến, vợ đi chợ qua mạng và đứa con đang làm bài thi trên mạng. Kinh tế chia sẻ và nông dân thông minh không còn là lý thuyết.

Những kết quả bước đầu của nông nghiệp sáng tạo, nông dân khởi nghiệp đang đòi hỏi các  cơ chế, chính sách, thể chế mới và xây dựng nền tảng ứng dụng công nghệ để khuyến khích thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nền kinh tế chia sẻ nhìn từ những nông dân @. Bên cạnh đó phải hỗ trợ và thúc đẩy quá trình doanh nhân nông dân.

Cần nhiều hơn chính sách hỗ trợ nông dân, đưa đào tạo nghề và lao động nông thôn vào thực chất trong quá trình chuyển dịch, thay vì đào tạo nghề cho lao động cho nông thôn như thủ tục hành chính, làm không gắn được với yêu cầu tái cơ cấu nông nghiệp. 

Phải chấp nhận tình trạng một bộ phận nông dân, dân cư nông thôn chuyển dịch là tốt. Cứ bám nông thôn, cứ gắn nông nghiệp theo cách xưa cũ bằng mọi giá, không chuyển được thành doanh nhân nông nghiệp và nông dân thông minh sẽ không giàu được.

Cần đẩy mạnh việc thành lập các “vườn ươm DN”, phát triển các quỹ đầu tư mạo hiểm, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho DN, hình thành các hiệp hội DN hoạt động thực chất và hiệu quả trên quy mô vùng, giúp DN vượt qua hạn chế về vốn, chất lượng nguồn nhân lực, trình độ quản lý để vươn lên, đủ sức cạnh tranh trên thương trường quốc tế. 

ĐBSCL đã xuất hiện thế hệ doanh nhân nông nghiệp trẻ nhiều khát vọng, được đào tạo bài bản, nhạy bén với thị trường mang dáng dấp những người nông dân thông minh. Đó là lớp trẻ là kỳ vọng cho ĐBSCL sau này.

https://www.saigondautu.com.vn/kinh-te/doanh-nhan-miet-vuon-110132.html