Chuyển đến nội dung chính

Campuchia hoãn xây đập thủy điện Stung Cheay Areng



Trần Hữu Hiệp (*)
Chính phủ Campuchia vừa quyết định hoãn xây đập thuỷ điện Stung Cheay Areng tới năm 2018.
Sông Mekong. Ảnh THH
Động thái này được dư luận đặc biệt quan tâm. Bởi vì thủy điện Stung Cheay Areng ở khu vực Tây Nam Campuchia - được Trung Quốc tài trợ nghiên cứu và dự định đầu tư xây dựng đã và đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận, các tổ chức quốc tế và tranh cãi của các quốc gia có quyền, lợi ích liên quan. Trung Quốc cũng đang là nhà đầu tư lớn nhất ở Campuchia…
Quyết định cần thiết nhưng không bất ngờ
Quyết định này là cần thiết và là một tính hiệu tích cực. Tuy nhiên, công cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường liên quan các con đập thủy điện là cuộc đấu tranh lâu dài còn phải tiếp tục, là quá trình giải quyết xung đột lợi ích phức tạp. Quyết định xây đập thủy điện Stung Cheay Areng hay không là một phần trong nỗ lực dài hạn đó. 
Xâu chuỗi tiến trình đấu tranh bảo vệ dòng Mekong 5 năm qua, thì quyết định trên không hoàn toàn bất ngờ. Chúng ta biết, chỉ riêng việc Lào xây dựng đập thủy điện Xayaburi, đã có 263 tổ chức phi chính phủ thuộc 51 quốc gia ký kiến nghị phản đối. Đập thủy điện Don Sahong của Lào mới đây cũng phải tiếp tục kéo dài thời hạn tham vấn để cân nhắc việc xây dựng. Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã thông báo chính thức không cung cấp tài chính cho đập thủy điện này. Các tổ chức quốc tế lớn như IUCN, WWF, WCD đều ủng hộ việc hoãn xây dựng toàn bộ 12 đập thủy điện trong 10 năm để nghiên cứu thêm trước khi quyết định.
Năm 2010, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lúc đó, bà Hillary Clinton đã phát biểu: “Chúng ta đã có một cuộc thảo luận rất xây dựng về những tác động tiềm tàng của việc xây dựng đập trên sông Mekong. Mỹ kiến nghị nên tạm hoãn trước khi có những hoạt động xây dựng lớn được tiến hành. Chúng tôi sẽ tài trợ cho nghiên cứu vấn đề này”.
Nhiều lợi ích sẽ bị đánh đổi
Nếu các đập thủy điện của Campuchia được xây dựng, họ có nhận được nhiều lợi ích hơn? Câu trả lời là có lợi ích kinh tế, nhưng không nhiều, mà phải đánh đổi nhiều lợi ích khác lớn hơn. Tương tự là các con đập thủy điện trên dòng chính Mekong.
Mặc dù đất nước Chùa Tháp không có nhiều tài nguyên hóa thạch và ít có tiềm năng thủy điện ở chi lưu Mekong, nên các đập thủy điện sẽ có ý nghĩa quan trọng, bổ sung một phần nguồn năng lượng cho quốc gia này. Nhưng theo các tài liệu nghiên cứu và đánh giá của Nhóm chuyên gia Mekong thuộc Mạng lưới sông ngòi Việt Nam thì phần lớn lợi ích đó là phần tiền thu được của nhà đầu tư. Campuchia không tự xây đập mà phụ thuộc vào nhà đầu tư nước ngoài, theo thông tin là nhà đầu tư Trung Quốc.
Trong khi đó, đời sống, văn hóa của phần lớn người dân Campuchia phụ thuộc vào sông Mekong. Campuchia sẽ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề xã hội khi 1,6 triệu người sống phụ thuộc vào nghề khai thác cá tự nhiên sông Mekong bị mất sinh kế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng loạt vấn đề kinh tế - xã hội, môi trường khác.
Nếu Campuchia đắp đập, thì sẽ khó phản đối việc Trung Quốc đã và đang xây 8 con đập lớn trên thượng nguồn, kéo theo việc Lào cũng sẽ đắp 10 con đập của họ và làm thay đổi tiêu cực toàn bộ dòng Mekong. Sự thay đổi này là vĩnh viễn và không thể khắc phục được.
“Hiệu ứng domino” về suy thoái, rủi ro môi trường từ các con đập sẽ tác động lớn nhất ở Campuchia và Việt Nam là phần hạ lưu. Nông nghiệp, thủy sản và an ninh lương thực của Campuchia cũng như của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ suy giảm, chưa kể những “mất mát” khác về chính trị, ngoại giao trong khu vực và trên trường quốc tế mà Campuchia sẽ phải gánh chịu.
Phải tiếp tục hợp tác và đấu tranh
Sông Mekong được nhìn nhận là tài sản chung, không chỉ của các quốc gia lưu vực sông mà còn là tài sản của nhân loại. Mọi hành động đe dọa “sinh mạng” dòng sông này đều bị cộng đồng quốc tế phản đối. Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế quan tâm giúp đỡ giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và các vấn đề khác của các nước đang phát triển. Vì vậy, nếu các quốc gia này không tỏ thái độ rõ ràng với việc bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng Mekong, coi trọng lợi ích trước mắt từ thủy điện hơn những lợi ích lâu dài, bền vững, thì chắc chắn cộng đồng quốc tế sẽ xem xét lại sự quan tâm và các chính sách hỗ trợ của họ.
Không chỉ 4 nước trong Ủy hội sông Mekong quốc tế mà còn phải tranh thủ tiếng nói chung của cộng đồng ASEAN, sự ủng hộ của các nước lớn và tổ chức quốc tế có uy tín và tầm ảnh hưởng, vừa hợp tác, vừa đấu tranh. ĐBSCLvà lưu vực Mekong nói chung có ý nghĩa lớn trong khu vực và trên thế giới về an ninh lương thực và an ninh nguồn nước. Các nước trong khu vực ASEAN nhập khẩu gạo củaViệt Nam, Thái Lan và Campuchia như Philippines, Indonesia cũng bị tác động tiêu cực.
Kết quả giải quyết “mâu thuẫn nguồn nước” sông Mekong như thế nào sẽ có tác động lớn đến việc làm phân hóa, chia rẽ hay tăng cường hợp tác, tình đoàn kết và thống nhất giữa các quốc gia Đông Nam Á. Dòng Mekong có tiếp tục bị “trích máu” - chuyển dòng hay “bị chặn họng” bằng cách treo các túi nước nguy hiểm – những con đập đe dọa sự sống còn của dòng sông và sinh mạng của hàng chục triệu dân 4 quốc gia tiểu vùng Mekong hay không phụ thuộc vào quyết tâm và hành động kiên trì, kiên quyết, dũng cảm và đoàn kết của cộng đồng yêu dòng sông.


Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

"Tính cách người Việt theo vùng miền"

Thảo luận về "Văn hoá & tính cách con người Việt theo vùng miền" trên  Trái tim Việt Nam online . Người bắc thường ăn nói nhẹ nhàng, kín đáo, thường hay suy nghĩ sâu xa. Người miền trung thì mọc mạc, chất phác lại hay có tính cục bộ. Người miền nam thì phóng khoáng cởi mở, dễ gần.Dân miền Bắc thường thể hiện mình qua lời nói, trong bất cứ tình huống nào họ cũng đều phải nói cho được. Dân miền Trung thường thể hiện mình qua thái độ, cử chỉ, còn miền Nam thì thể hiện qua phong cách. Nói chung dân Bắc-Trung-Nam đều diễn tuồng cả, cho nên lời nói lúc thì nhẹ nhàng điềm đạm, lúc lại gắt gỏng chua ngoa, thái độ có lúc thì đằm thắm, khi thì thì lại khinh bạc, phong cách thì có lúc phóng khoáng lúc lại dè dặt... Ấn tượng bên ngoài là như thế nhưng có khi bạn cũng thấy là chẳng ai tranh cãi lý luận lại người Trung, thái độ cử chỉ của dân Bắc cũng có thể khiến bạn dè chừng, và lời nói hay thái độ của dân Nam cũng khiến bạn chạy dài... Muốn kiểm chứng thì bạn cứ bỏ ra

ART NUDE PHOTOS của Dương Quốc Định

Quên những bộn bề lo toan giá vàng lên xuống, giá lúa, cá tra giảm, chuyện nhà khoa học phải nói dối ... để  ngắm ảnh các em xinh đẹp. Và nếu như kết quả nghiên cứu khoa học của một bà đầm Đức  là khoa học  (không như ta nói dối nhiều quá):  DÒM VÚ PHỤ NỮ TĂNG TUỔI THỌ     (Blog này đã từng có bài, nằm trong nhóm truy cập nhiều nhứt, có lẽ nhiều người đã luyện tập?) thì quý ông cũng nên tập thể dục con mắt một tí nhé. Xin mượn mấy tấm ảnh của nhà nhiếp ảnh Dương Quốc Định làm  dụng cụ luyện tập, ai có điều kiện thì xài hàng thật. Bộ sưu tập những bức ảnh khỏa thân và bán khỏa thân nghệ thuật của nhiếp ảnh gia trẻ Dương Quốc Định. Rất nhiều ảnh trong bộ sưu tập này đã đoạt những giải thưởng quốc tế uy tín. Cảm ơn tác giả đã chia sẻ tác phẩm trên internet. Mời bạn xem qua phần thể hiện bộ sưu tập trên PPS của chúng tôi. Link PPS:  http://vn.360plus.yahoo.com/nns-nguyennamson/article?new=1&mid=112 Chân dung Dương Quốc Định Dương Quốc Định  sinh năm 1967,

Phải dẹp bỏ '"quy định riêng"

   TRẦN HỮU HIỆP Báo Tuổi Trẻ - 30/08/2021 11:25 GMT+7 TTO - Nỗ lực của các địa phương để kiềm chế, đẩy lùi dịch bệnh là rất đáng ghi nhận, nhưng cách làm cứng nhắc, thiếu phối hợp, biểu hiện cục bộ địa phương gây chia cắt không gian vùng, làm tắc nghẽn lưu thông cần phải được dẹp bỏ. Xe chở hàng tại bến xe khách trung tâm TP Cần Thơ chờ làm thủ tục trung chuyển hoặc đổi tài xế sáng 26-8 - Ảnh: CHÍ CÔNG Mấy ngày qua, đã xảy ra tình trạng xe chở hàng ùn ứ ở cửa ngõ Cần Thơ. Giao thông "luồng xanh" bị ách tắc tại đầu mối giao thông quan trọng nhất của vùng ĐBSCL. Các địa phương phàn nàn, nhiều doanh nghiệp kêu than, hiệp hội ngành hàng bức xúc kêu cứu, kiến nghị tháo gỡ... "Quy định riêng" của TP Cần Thơ đối với hàng "quá cảnh", dù đã đảm bảo các yêu cầu chung về phòng dịch và được "thông chốt" khi qua các địa phương khác, nhưng khi vào địa bàn thành phố vẫn phải thực hiện các thủ tục khai báo trước với các sở ngành và buộc phải tập kết hàn