Trần Hữu Hiệp
SGGP06/11/2023 07:26 (GMT+7)
Sớm hình thành
các tổ hợp đủ mạnh để hỗ trợ, chủ động ứng phó, tạo ra giá trị thặng dư dựa
trên khai thác hiệu quả các nguồn lực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo,
chuyển đổi số. Phát triển ngành hàng trái cây tích hợp đa giá trị là hướng đi
bền vững để người trồng trái cây thôi lặp lại điệp khúc “cười - khóc”.
3
tỉnh Bình Thuận, Tiền Giang và Long An có diện tích trồng thanh long lớn nhất
nước với hơn 45.000ha, chiếm 82% diện tích và 90% sản lượng. Nhưng giữa lúc
toàn ngành trái cây Việt đang tăng trưởng xuất khẩu kỷ lục hơn 78% so với cùng
kỳ năm trước, thì loại trái cây “vua” từng giúp nhiều nông dân làm giàu lại
phải ngậm ngùi chịu cảnh rớt giá, mất thị trường tiêu thụ. Người trồng cây
thanh long nếm đủ nụ cười và nước mắt.
 |
Hiện
nay, tình trạng nhà vườn chặt bỏ cây thanh long đang diễn ra ở nhiều nơi. Các
“vương quốc” thanh long Bình Thuận, Tiền Giang, Long An, giảm mỗi tỉnh vài ngàn
hécta. Kim ngạch xuất khẩu thanh long nước ta rơi từ 1,27 tỷ USD năm 2018 xuống
còn chưa đến 600.000 USD hiện nay.
Trong
khi đó, Trung Quốc chiếm đến 90% kim ngạch xuất khẩu thanh long của nước ta đã
phát triển vùng trồng và vượt diện tích trồng thanh long Việt Nam. Quốc gia này
cũng áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt nhập khẩu thanh long, giảm và
dẹp đường tiểu ngạch, tăng cường nhập khẩu qua chính ngạch.
Bài
học chuyện mía “đắng”; tiêu, điều, cam quýt dội chợ; hành tím, khoai lang, dưa
hấu lâm vào tình cảnh chờ “giải cứu” đã từng xảy ra. Mới năm trước, thanh long
được đưa vào vị trí đầu tiên trong 14 loại trái cây chủ lực của quốc gia theo
đề án đầu tư phát triển vùng nguyên liệu cây ăn trái chủ lực của Bộ NN-PTNT,
thì nay lại rớt giá thảm hại. Điều đó đặt ra vấn đề phải làm sao phát triển bền
vững cho ngành hàng giàu tiềm năng này. Cần sự tiếp cận tổng thể, sự phối hợp
đa ngành và giải quyết liên ngành để ngành hàng thanh long nói riêng và rau quả
nói chung phát triển bền vững trong tương lai.
Theo
đề án xuất khẩu của Bộ NN-PTNT, đến năm 2025, toàn ngành trái cây sẽ đạt kim
ngạch xuất khẩu 5 tỷ USD. Tuy nhiên, năm nay, xuất khẩu trái cây có khả năng sẽ
đạt con số này, vượt kế hoạch 2 năm, nhưng trái thanh long lại đang rơi ngược
hướng. Quy hoạch vùng trồng chúng ta đã có, có cả đề án về phát triển công
nghiệp chế biến, trong đó có chế biến trái cây, xác định thị trường xuất khẩu.
Tuy nhiên, 3 việc này cần phải tích hợp lại.
Yêu cầu không chỉ đầu tư phát triển vùng
nguyên liệu, truy xuất nguồn gốc, giống, biện pháp canh tác, mà còn rất cần
nâng cao chất lượng liên kết, hợp tác giữa nhà vườn, doanh nghiệp. Muốn các
nhân tố trong chuỗi giá trị trái cây nói chung và thanh long nói riêng liên kết
tốt, phải đảm bảo tiêu chuẩn và chế tài nghiêm. Cần tổ chức tốt chuỗi liên kết
sản xuất thực chất từ vùng trồng - cơ sở đóng gói - cơ sở xử lý kiểm dịch thực
vật - doanh nghiệp xuất khẩu nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng, đáp ứng tiêu
chuẩn về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm.
Thách thức cạnh tranh đối với
doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân ngày càng cao; trách nhiệm của cơ quan hoạch
định cơ chế, chính sách, pháp luật, định ra quy chuẩn, tiêu chuẩn chất lượng để
đáp ứng yêu cầu của thị trường ngày càng lớn. Cần có “công nghệ” cạnh tranh, đa
dạng hóa sản phẩm, xây dựng được thương hiệu, vừa đẩy mạnh xuất khẩu, vừa phát
triển các kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước, rất cần có sự đầu tư phát triển
chế biến sâu ngành hàng trái cây.
Cùng với đó, cần xây dựng
chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân tiếp cận thị trường, nguồn
vốn, mua sắm máy móc, tích tụ đất đai, áp dụng công nghệ để phát triển theo
hướng chuyên nghiệp hóa, tăng quy mô sản xuất và tham gia hợp tác xã, liên kết
với doanh nghiệp trong các chuỗi giá trị. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề;
trình độ, hiệu quả công tác nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học - công
nghệ và đổi mới sáng tạo.
Sớm hình thành các tổ hợp đủ
mạnh để hỗ trợ, chủ động ứng phó, tạo ra giá trị thặng dư dựa trên khai thác
hiệu quả các nguồn lực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Phát triển ngành hàng trái cây tích hợp đa giá trị là hướng đi bền vững để
người trồng trái cây thôi lặp lại điệp khúc “cười - khóc”.
https://www.sggp.org.vn/de-nguoi-trong-thanh-long-thoi-khoc-post712914.html
Nhận xét
Đăng nhận xét