Thương hiệu Mê Kông

Hữu Hiệp

Nước mắm Phú Quốc vừa được Tổng vụ Nông nghiệp - Uỷ ban Châu Âu trao chứng nhận tên gọi xuất xứ, được bảo hộ tại 28 nước, mở ra nhiều kỳ vọng cho các thương hiệu nông sản ĐBSCL. Nhưng vẫn còn nhiều mặt hàng nông sản khác như lúa gạo, thuỷ sản, trái cây đang rất cần được quan tâm đầu tư, chuẩn bị tốt hơn để tạo ra nhiều thương hiệu mạnh khác. Nhìn lại hơn 10 năm triển khai Chương trình thương hiệu quốc gia, đã có hàng trăm thương hiệu được vinh danh như bia Sài Gòn, sữa Vinamilk, các mặt hàng cơ khí, dệt may, … nhưng gần như thiếu vắng “thương hiệu mạnh” đại diện cho các mặt hàng nông sản chủ lực của vùng ĐBSCL – là điều rất đáng suy ngẫm.

Thực tế đó đã được nhận diện; song, cần đặt nó trong một chuỗi giá trị của quá trình sản xuất hàng hóa. Cần xác định rõ trách nhiệm, lợi ích của từng “chủ thể” tham gia, những “công đoạn” quyết định, “khâu đột phá” để chọn lựa giải pháp, thứ tự ưu tiên và tiến hành đồng bộ Chiến lược thương hiệu cho vùng. Chiến lược đó cần được bắt đầu từ doanh nghiệp, gắn kết chặt chẽ với nông dân, nhà khoa học, truyền thông và cần được sự khuyến khích, hỗ trợ hiệu quả hơn nữa từ Nhà nước.

Nông dân là người trực tiếp làm ra nguyên liệu nông sản, nhưng với hiện trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nguồn lực đầu tư, khả năng nắm bắt thông tin thị trường hạn chế, khó có thể đóng vai trò quyết định trong khâu “đột phá”. Nhà nước có tác động to lớn trong việc tạo ra cơ chế, chính sách, điều tiết thị trường. Nhưng Nhà nước không thể làm thay doanh nghiệp trong xây dựng thương hiệu. Các nhà khoa học chính là “chất xám” của thương hiệu; nhưng các nghiên cứu của họ rất cần các “đơn hàng” để ứng dụng. Các doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế trở thành những địa chỉ ứng dụng nghiên cứu cụ thể. Doanh nghiệp là “mắc xích” cuối cùng, quan trọng nhất trong chuỗi giá trị nông sản; vừa tác động đầu vào, quyết định quá trình sản xuất, chế biến, vừa nắm đầu ra sản phẩm. Trong khi thiếu vắng những thương hiệu nông sản quốc gia, uy tín trên thị trường quốc tế, thì vẫn còn nhiều doanh nghiệp ít quan tâm xây dựng thương hiệu, sẵn sàng “choảng nhau” qua các chiêu trò hạ giá bán, giành hợp đồng để được phần mình nhưng thua phần lớn trước các đối thủ nước ngoài. Thực trạng đó, tạo ra nhiều áp lực cho các mặt hàng nông sản chủ lực của ĐBSCL, vừa chịu sự “cạnh tranh sân nhà”, vừa “gồng mình” trước sự lấn lướt của các “đối thủ” ngoại.

Một chiến lược thương hiệu mang tên “Mê Kông delta” với yêu cầu liên kết doanh nghiệp và “các nhà” đang là yêu cầu bức thiết hơn là tiếng vang của nước nắm Phú Quốc đột phá vào thị trường châu Âu.

Bài đăng trên BÁO LAO ĐỘNG ngày 22-8-2013