Trần
Hữu Hiệp
Sau 3 năm xây dựng NTM, ĐBSCL đã xuất hiện
nhiều “điểm sáng” đáng ghi nhận, bước đầu tạo ra một diện mạo NTM.
Cái khó không bó cái khôn
Do đặc điểm địa hình vùng nông
thôn ĐBSCL bị chia cắt bởi hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt hơn 28.000
km, dân cư phân tán theo tuyến, nền đất yếu, suất đầu tư các công trình cao hơn
các vùng khác. Trong khi nguồn lực trong dân hạn chế, hỗ trợ từ ngân sách hạn
hẹp; kinh tế vùng chủ yếu là nông nghiệp, SX nông sản bấp bênh, hiệu quả
thấp, DN nông thôn nhỏ bé, kết nối cung cầu nông sản còn nhiều hạn chế… là
những “điểm nghẽn” của hầu hết các địa phương khi bắt tay xây dựng NTM.
Vốn từ đầu? Nguồn lực vật chất nào
bên cạnh động lực tinh thần? Làm gì để khơi thông dòng vốn cho nông thôn, phát
huy sức dân? Là những câu hỏi lớn không dễ có lời giản từ thực tiễn. Bài học
“Chung tay xây dựng NTM”, huy động sức dân và năng động sáng tạo, vượt khó là
những kinh nghiệm quý của vùng này cần được tiếp tục phát huy.
Khởi sắc một diện mạo mới
Dù còn nhiều khó khăn, hạn chế;
song kết quả 3 năm xây dựng NTM ở ĐBSCL đã cho thấy nhiều cách làm sáng tạo, mô
hình hay. Thực tế đã chứng minh “cái khó” không phải lúc nào cũng “bó cái
khôn”.
Ba năm qua, ĐBSCL đã huy động
khoảng 122.000 tỷ đồng để xây dựng NTM. Trong đó, vốn ngân sách hơn 30%, vốn
tín dụng chiếm hơn 47%, DN và cộng đồng dân cư chiếm 21,5%. Bình quân, Nhà
nước đầu tư 1 đồng thì huy động được 3 đồng cho xây dựng NTM.
Đến cuối năm 2013, ĐBSCL đã đạt
9,23 tiêu chí, tăng 3,19 tiêu chí so với năm 2011 (cao hơn bình quân chung cả
nước đạt 8,36 tiêu chí, tăng 3 tiêu chí). So với năm 2011, các địa phương trong
vùng đã có mức tăng bình quân từ 3 tiêu chí trở lên. Đặc biệt, toàn vùng đã xóa
“xã trắng” về đạt tiêu chí NTM.
Tuyên truyền, vận động đã được tổ
chức bằng nhiều hình thức sáng tạo, phong phú, nhận thức của phần lớn người dân
được nâng lên rõ nét. Xây dựng NTM đã trở thành phong trào rộng khắc trong nhân
dân; huy động nhiều nguồn lực. Thực tế đã xuất hiện nhiều cách làm hay, các mô
hình liên kết hiệu quả. Người dân mắt thấy, tai nghe, tay làm và có nhận thức
mới qua kết quả thực tiễn xây dựng NTM ở các địa phương như xã Đại
Thành, TX. Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang - xã đầu tiên của vùng ĐBSCL về
đích NTM cuối năm 2013 và 18 xã khác trong vùng được xét công nhận sau đó.
Các xã Mỹ Long Nam (huyện Cầu
Ngang, tỉnh Trà Vinh), xã Định Hòa (huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang) là 2 trong
11 xã điểm xây dựng NTM của cả nước cũng từ xuất phát điểm rất thấp, có đông
đồng bào Khmer nhưng đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, trở thành các
điểm sáng ở nông thôn đồng bằng. Cùng với nông nghiệp, lĩnh vực công
nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ cũng được tập
trung chỉ đạo, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển nông nghiệp. Bên cạnh phát triển
SX, các xã NTM còn tập trung làm tốt công tác dạy nghề, tạo việc làm, phát
triển các hình thức tổ chức SX, nâng cao thu nhập cho người lao động; biến địa
bàn nông thôn thành “hệ đệm” cho các đô thị.
Ở cấp huyện, Phước Long của tỉnh
Bạc Liêu là huyện duy nhất trong vùng được chọn làm huyện điểm xây dựng NTM của
cả nước, đi tiên phong trong điều kiện “vạn sự khởi đầu nan”. Từ 1 huyện nông
thôn vùng sâu của tỉnh Bạc Liêu, Phước Long đã vươn lên, sánh vai cùng TP. Bạc
Liêu, Giá Rai, trở thành 1 trong 3 địa phương trọng điểm của tỉnh Bạc
Liêu.
Tiếp nối Phước Long, huyện Phong
Điền, TP. Cần Thơ sau khi cơ bản hoàn thành tiêu chí NTM xã Mỹ Khánh, cũng đang
hướng đến mục tiêu huyện NTM nằm trong lòng đô thị loại I trực thuộc Trung
ương. Gắn với NTM, huyện điểm này còn phấn đấu trở thành một đô thị sinh thái
đầu tiên của ĐBSCL với điểm nhấn miệt vườn, sông nước độc đáo và hiện đại, một
vệ tinh của Cần Thơ - Tây Đô.
Đích NTM vẫn ở phía trước
Trong thời gian tới, xây dựng NTM
khu vực ĐBSCL sẽ tiếp tục tập trung giải quyết những khó khăn là “điểm nghẽn”
về vốn, phát huy nội lực, nhất là đầu tư phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ
tầng và chăm lo an sinh xã hội. Tuy nhiên, xây dựng NTM là cuộc cách mạng ở
nông thôn. Việc đạt tiêu chí là yêu cầu bắt buộc để được công nhận theo “chuẩn
quốc gia”. Nhưng trên hết vẫn là đời sống của người dân, môi trường nông thôn
văn minh, đáng sống và phát triển bền vững.
NTM thực sự là một môi trường đáng
sống phải được đo lường bằng sự hài lòng của người dân hơn là những “tiêu chí
kỹ thuật”. Yêu cầu đó, phụ thuộc vào kết quả sáng tạo của quá trình lãnh đạo
“cuộc cách mạng”, vận động quần chúng, phát huy vai trò làm chủ của người dân.
Năm 2020 khi Việt Nam “cơ bản trở thành nước công nghiệp phát triển” cũng chưa
phải là cái đích cuối cùng trong xây dựng NTM.
Nhận xét
Đăng nhận xét