Tranh cãi về tác giả kịch bản "Huyền thoại 1C"

(TT&VH) - Khi bộ phim truyền hình Huyền thoại 1C, dài 22 tập, do Bộ VH,TT&DL đầu tư với tổng kinh phí 20 tỷ đồng, mới phát sóng được một nửa số tập thì những “trắc ẩn” manh nha từ lúc phim hoàn thành bắt đầu ồn ào trên công luận. Cụ thể, phim đề tên tác giả kịch bản là Đoàn Minh Tuấn, tên tác giả kịch bản nâng cao là nhà văn Anh Động. Tuy nhiên, trên một tờ báo, nhà văn Anh Động đặt câu hỏi Đoàn Minh Tuấn là ai mà đứng trước tên ông trong bộ phim Huyền thoại 1C…

Huyền thoại 1C là dự án phim truyền hình lịch sử hiếm hoi được Bộ VH,TT&DL làm chủ đầu tư, Công ty Cổ phần Tây Nam Phim sản xuất với tổng kinh phí lên tới 20 tỷ đồng. Theo thông tin từ nhà sản xuất, kịch bản ban đầu do biên kịch Đoàn Minh Tuấn viết, sau đó, nhà văn Anh Động - người từng tham gia chiến trường 1C - chỉnh sửa thêm. Phim do đạo diễn - NSND Nguyễn Thanh Vân dàn dựng.

NBK Đoàn Minh Tuấn: Cần câu trả lời rõ ràng

Trả lời TT&VH xung quanh những ồn ào liên quan đến vai trò tác giả kịch bản bộ phim truyền hình Huyền thoại 1C, nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn cho biết, khởi thủy cho bộ kịch bản này là nhà thơ Nguyễn Bá và nhà biên kịch phim tài liệu Trần Nhật Thu.

“Trong một lần được Hội Điện ảnh VN mời đi giảng bài về nâng cao nghiệp vụ làm phim ở Cần Thơ, tôi được gặp anh Bá và chị Thu. Theo chủ trương của Ban Liên lạc Khu đoàn Tây Nam bộ  (do hai ông Năm Bang và Hai Phúc phụ trách), anh Bá và chị Thu dự định làm bộ phim dài tập về Con đường 1C. Kịch bản này đã được gửi ra Cục Điện ảnh nhưng chưa đạt vì tính chất của kịch bản nặng về tài liệu. Trong khi đó, chủ trương của Khu đoàn là làm phim truyện. Vì thế, anh Năm Bang, Hai Phúc cùng anh Hồng Quốc Công (Giám đốc Hãng phim Tây Nam) đề nghị tôi viết kịch bản phim truyện truyền hình. Họ đưa cho tôi hai cuốn Hồi ký nhan đề Huyền thoại đường 1Cdo Nhà xuất bản Cà Mau ấn hành. Tôi đọc kỹ hai cuốn này và nhận thấy có thể chuyển thể được” - nhà biên kịch kể.

Cảnh phim Huyền thoại 1C

Tuy vậy, việc chuyển thể này cũng gặp khá nhiều… lận đận. Nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn sau đó tổ chức cho nhóm biên kịch trẻ, gồm Phương Thảo, Trần Thị Linh, Thùy Linh, Thúy Diệu, Anh Tuấn, mỗi người viết 4 tập theo đề cương. Kịch bản sau đó cũng không được thông qua. Cuối cùng, chính biên kịch Đoàn Minh Tuấn đã phải bắt tay trực tiếp viết kịch bản sau hàng loạt chuyến đi thực tế ở Cà Mau, Kiên Giang… Kịch bản của nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn được Hội đồng duyệt Kịch bản của Cục Điện ảnh thông qua. Bộ VH,TT&DL sau đó ra quyết định làm phim Huyền thoại 1C do nguyên Thứ trưởng - NSND Lê Tiến Thọ ký.

Nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn cũng cho biết khi kịch bản được thông qua, nhà biên kịch Phạm Thùy Nhân được Công ty Tây Nam Phim mời biên tập. “Anh Nhân và tôi là những đồng nghiệp tốt, lâu năm trong nghề. Tôi không hiểu vì sao mà anh Hồng Quốc Công lại đưa cho ông Anh Động nào đó chỉnh sửa kịch bản để bây giờ ông này gửi đơn kiện đi khắp nơi tự nhận là kịch bản phim này do ông ấy viết” - biên kịch Đoàn Minh Tuấn chia sẻ - “Tôi mong Hãng phim Tây Nam, anh Năm Bang, anh Hai Phúc giải thích cho  dư luận được rõ hơn nữa về quá trình hình thành kịch bản này...”.

Qua TT&VH, nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn cũng bày tỏ sự tiếc nuối rằng, đáng lẽ nhà sản xuất cũng phải ghi nhận cả công lao của những người tham gia vào khâu kịch bản từ đầu là nhà thơ Nguyễn Bá, nhà biên kịch Trần Nhật Thu và nhóm 5 biên kịch trẻ nói trên.

Và một “bài học” về sự chuyên nghiệp…

Trao đổi qua điện thoại với TT&VH, đạo diễn - NSND Nguyễn Thanh Vân cho biết, phát ngôn chính thức đã được phía Hãng phim Tây Nam đưa ra là ban đầu họ đặt nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn viết kịch bản bộ phim này. Sau đó lại có quyết định nâng cao chuyển sang cho nhà văn Anh Động.

Đạo diễn Thanh Vân cho biết: “Được biết phim khởi phát từ 2005-2006 gì đó, sau anh Đoàn Minh Tuấn hình như cũng có 1-2 người tham gia nâng cao. Tuy nhiên, tôi chỉ thực sự tham gia dự án vào năm 2010. Cá nhân tôi chỉ làm với anh Anh Động, kể cả việc đi chọn cảnh quay, vì Hãng phim giới thiệu làm việc về kịch bản với Anh Động và biên tập là Phạm Thùy Nhân. Thực tế, tôi không hề tiếp xúc với kịch bản hay làm việc với anh Đoàn Minh Tuấn”.

Đạo diễn cũng nói thêm, anh không biết thật sự mức độ nhà văn Anh Động dùng/ không dùng chất liệu kịch bản của anh Đoàn Minh Tuấn đến đâu nên không thể khẳng định việc kịch bản được dựng thành phim Huyền thoại 1C có phải là hoàn toàn mới hay không.

Tuy nhiên, đạo diễn Thanh Vân cho rằng, mấu chốt của vấn đề nằm ở tính chuyên nghiệp, mà điều này thì rõ ràng điện ảnh Việt còn khá thiếu. “Tôi từng nói với anh Công (GĐ Hãng phim Tây Nam) vì khi làm xong phim đã có manh nha chuyện này. Thông lệ nước ngoài họ thường làm thế. Khi đặt kịch bản nên đặt rõ ràng vấn đề, nếu đã trả công mà không dùng chất liệu kịch bản thì tất nhiên biên kịch không còn tên. Cụ thể hợp đồng anh Đoàn Minh Tuấn phải rất rõ ràng, chặt chẽ. Ngược lại, khi sử dụng bất kỳ chi tiết, đường dây kịch bản thì phải có tên anh Đoàn Minh Tuấn. Còn với anh Động nếu cam kết không sử dụng thì cũng phải ký hợp đồng rõ ràng. Nếu anh Động có sử dụng dù chỉ một chất liệu gì cũng phải đề tên anh Tuấn.  Lẽ ra khởi đầu như thế thì không nảy sinh ra lùm xùm như thế này”- đạo diễn Thanh Vân chia sẻ thêm.

 ***

Xét về lý, kịch bản Huyền thoại 1C của nhà biên kịch Đoàn Minh Tuấn đã được Bộ VH,TT&DL ra quyết định thực hiện. Tuy nhiên, vì những chuyện “hậu trường” không rõ ràng, thiếu chuyên nghiệp, bộ phim lịch sử đã vướng phải những lùm xùm không đáng có…

Hà Chi (Báo Thể Thao & Văn Hóa)