Lại Trần Mai: Mình đã sống hàng chục năm ở Tây Âu, hiện cũng đang sống ở Tây Âu (Thụy Sĩ). Trước đó mình cũng đã từng làm việc ở Mỹ, Nga, Ấn Độ và nhiều nước đang phát triển khác, nhưng nói thật là không bao giờ thích các nước tư bản phát triển, vì ở đó con người sống quá tham lam, quá ích kỷ, vì ở đó làm giàu là mục tiêu cao nhất, cái tôi của mỗi người là cao nhất, người ta chỉ nhìn cái nhất, không quan tâm đến cái thứ hai, thứ ba, coi cái thứ hai, thứ ba bằng số không tròn trĩnh.
Đừng thấy ở Tây họ giúp người nghèo, làm việc thiện đồng nghĩa với họ văn minh nhân đạo. Họ làm thế vì quy định của xã hội buộc phải làm thế và luật pháp buộc phải làm thế, nó ít xuất phát từ chính tình cảm, con tim của mỗi người. Đáng sợ nhất ở phương Tây là camera theo dõi được bố trí khắp nơi: trường học, bệnh viện, công sở, hầm để xe, trên xe buýt, nói chung ở mọi nơi công cộng..., khiến không ai dám né tránh trách nhiệm xã hội (ví dụ thấy ai bị tai nạn là phải giúp ngay) vì nếu né tránh mà sau này bị phát hiện ra (qua băng ghi hình) thì sẽ rất khốn khổ với pháp luật.
Cũng đừng quá hoan hô các nhà tỷ phú khi họ đem tiền đi làm từ thiện. Họ phải làm thế vì nhờ đó mà giảm được nghĩa vụ đóng thuế, tăng uy tín thương hiệu; và họ cũng biết rằng sau khi chết thì phần lớn tài sản cũng sẽ lọt vào tay nhà nước theo luật thừa kế.
Đấy là đối với các cá nhân, còn ở tầm nhà nước, cứ nhìn trật tự kinh tế thế giới do các nước giầu thiết kế, chỉ huy thì thấy rất rõ; đó là một thứ trật tự để các nước giầu bóc lột triệt để các nước nghèo dưới vô vàn hình thức giả nhân giả nghĩa trá hình. Nếu có buộc phải viện trợ cho các nước nghèo thì cũng luôn tìm cách đưa bằng tay, lấy lại bằng tay khác, ví dụ mới nhấtở đây.Hồi năm 1991, khi báo cáo về kết quả chuyến sang học ở Pháp trước cơ quan, mình đã nói và rất nhiều người cười: Các nước giàu buộc phải giúp các nước nghèo vì họ thừa biết mình đã bóc lột thậm tệ các nước nghèo, làm người nghèo càng ngày càng nghèo. Nếu nước giầu không giúp nước nghèo, để người nghèo càng ngày càng cùng cực thì người nghèo sẽ đẩy nhanh hơn quá trình hủy diệt môi trường sống của trái đất, đốt rừng, gây ô nhiễm môi trường nước... ảnh hưởng trực tiếp tới các nước giầu vì mọi người đều chung sống trên quả đất bé nhỏ này. Tuy nhiên khi viện trợ cho nước nghèo thì nước giầu có ngay mục tiêu là tiêu hết số tiền viện trợ sao cho hiệu quả càng thấp càng tốt.
Điều này rất rõ trong giáo dục đào tạo: Họ không bao giờ muốn đào tạo mình giỏi để mình quay lại cạnh tranh với chính họ. Họ chỉ đào tạo cho mình những kiến thức rất cơ bản theo luật chơi do họ đặt ra đủ để mình biết làm ăn với họ; giống như họ dạy cho mình cách chơi cờ đủ để mình biết và chơi với họ để họ giải khuây, còn không bao giờ dạy đến mức mình có thể thắng lại được họ.
Tài liệu sách vở cũng vậy, họ viện trợ cho các trường đại học, viện nghiên cứu, co quan chính phủ các nước nghèo đủ loại sách (ế) chỉ ở mức giáo dục kiến thức cơ bản, không bao giờ có sách chuyên sâu, nhất là sách dạy các kỹ năng xử lý từng tình huống xảy ra trong thực tiễn hợp tác kinh tế quốc tế.
Những kiến thức loại này chỉ có trên sách báo lưu ở các nước giàu, nhất là các tạp chí chuyên ngành. Chỉ những sinh viên, học giả nào biết mới có thể tận dụng thời cơ làm việc ở bên Tây để khai thác những sách báo quý này của họ. Các trí thức xưa ở Việt Nam đã làm được như thế khiến cho Pháp rất sợ. Tuy nhiên, cũng lưu ý là do bản chất tư bản nên trong đa phần các bài viết chuyên sâu kiểu này, nhất là trong lĩnh vực công nghệ, chế tác, các tác giả phương Tây rất có ý thức giấu kín, không viết ra 1 vài điểm then chốt trong toàn bộ quy trình công nghệ, nên bạn đọc dù có giỏi đến mấy cũng không thể làm được như họ mà cuối cùng vẫn phải liên hệ với tác giả để ký hợp đồng mua bí quyết.
Hiện nay thế giới vẫn phân chia theo cấp bậc lãnh đạo, kèm theo đó là cấp bậc lợi nhuận. Tầng cao nhất là nước MỸ, nước lãnh đạo toàn thế giới. Nhờ vị thế này, nước Mỹ mỗi năm thâm hụt ngoại thương hàng nghìn tỷ đô la, tức là dân Mỹ sống bằng lao động của dân nước khác, nhưng nước Mỹ vẫn là nước Mỹ. Cũng nhờ vị thế này, qua đó xây dựng, áp đặt luật chơi cho cả thế giới, doanh nghiệp Mỹ có tỷ suất lợi nhuận cao hàng đầu thế giới (họ đặt thiết kế giá cả hàng hóa Mỹ cao chót vót trong khi đặt giá hàng sản xuất tại nước khác xuống mức rất thấp), gấp rưỡi đến gấp đôi so với doanh nghiệp Pháp, Đức. Anh ăn theo Mỹ nên doanh nghiệp Anh cũng được hưởng lợi gần bằng Mỹ; điều đó giải thích tại sao nước Anh dù ở châu Âu những luôn luôn bám chặt theo Mỹ và bị người châu Âu coi là một nước xa lạ với cuộc sống chung của dân châu Âu.
Tiếp theo là nhóm G8, rồi thấp hơn là khối OECD... Cứ thế trên áp đặt xuống. Mô hình trật tự thế giới này diễn nôm nó cũng giống như mô hình ở các nước XHCN cũ: Tổng bí thư, Bộ Chính trị, Ban chấp hành trung ương, các Đảng bộ..., đảng viên và dân thường.
Một số bạn bè Tây của tôi vẫn bảo ở đây (Âu, Mỹ) làm gì có dân chủ. Được biểu tình, mít tinh thoải mái nhưng đừng đụng đến trật tự đang có. Chủ nói gì thợ răm rắp nghe nếu không muốn bị sa thải; trên nói gì dưới phải chấp hành.
Trong Blog này, đã có lần tôi viết: Tôi vẫn nhớ mãi lời một anh bạn Tây nói cách đây 20 năm: "Chủ tư bản nuôi bạn giống y như nuôi lợn, nếu bạn không muốn làm việc cho chúng thì chúng sẵn sàng nuôi bạn để bạn yên tâm chơi, đừng tham gia biểu tình hay phá hoại, và để yên cho bọn chúng làm giàu bằng công sức lao động quần quật của những con lợn muốn làm thuê cho chúng. Tuy nhiên tớ vẫn phải làm việc vì nếu tớ không làm việc thì con cháu tớ cũng lại bắt chước tớ và gia đình tớ sẽ không còn là một gia đình đúng nghĩa...".
Do vậy, trong thâm tâm mình vẫn yêu quý xã hội quê mùa ở nước ta thời trước, con người sống với nhau đúng là có nghĩa, có tình, xuất phát từ tâm; con cậy cha, già cậy con. Nhìn xa hơn, mình thích cuộc sống ở Liên Xô và các nước XHCN ngày trước.
Theo mình, lịch sử phát triển hàng vạn năm nay của loài người là đúng: Chung sống hòa bình với thiên nhiên, cỏ cây, động vật; chỉ làm đủ để sống thoải mái chứ không làm giầu. Còn lịch sử thế giới 300 nay (từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất bắt đầu năm 1733) là một giai đoạn quái thai: Con người hủy diệt thiên nhiên, môi trường, tiêu diệt mọi cỏ cây động vật quanh ta chỉ vì một mục tiêu quái đản của chủ nghĩa tư bản: Làm giầu, làm giầu nữa và làm giầu mãi.
Cám ơn bạn Hiệp đã quan tâm, chia sẻ vài lan man của mình. Nhờ bạn quan tâm nên mình hứng khởi đọc lại và bổ sung thêm ít dòng, bạn có thể cập nhật lại nếu thích.
Trả lờiXóaThời làm vụ phó mình được phân công thêm việc theo dõi hoạt động của 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long; do đó cũng có dịp họp với Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ đấy. Sau này bận rộn quá, không có điều kiện về ĐBSCL, thấy nhớ lắm. Nhưng mà cũng nhớ nhiều nơi khác nữa... Tham quá phải không ?
Bài viết của bạn phản ảnh thực tế đang vận hành như vậy. Tuy nhiên cũng đặt câu hỏi "quy luật tiến hóa" cho phép duy trì 1 tình trạng như cũ hay không? Khi mà dân số ngày càng tăng và điều kiện thực phẩm, đất đai...ngày càng ít đi và bản chất sinh tồn của con người là gì? Tôi không thể trách các nước giàu bởi vì "tiên trách kỷ hậu trách nhân", sao mình không giỏi được như họ?
Trả lờiXóa