Chuyển đến nội dung chính

Mô hình chính quyền đô thị: Đã chín muồi (19/03/2013)

Mô hình chính quyền đô thị hiện đang tiếp tục nhận được sự quan tâm của dư luận. Tiến sĩ Võ Trí Hảo, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM đã chia sẻ với PV Báo Đại Đoàn Kết về vấn đề này.

 

Tiến sĩ Võ Trí Hảo

* PV: Giữa mô hình chính quyền đô thị mà Bộ Nội vụ vừa trình Bộ Chính trị và đề án "Chính quyền đô thị” do UBND TP.HCM đề xuất có những khác biệt cơ bản nào, thưa ông ?

Tiến sĩ Võ Trí Hảo: Đề án do Bộ Nội vụ trình chỉ mới đề cập việc cần phải làm rõ hơn nữa giữa chính quyền đô thị và chính quyền nông thôn; giữa thành phố trực thuộc trung ương và thành phố thuộc tỉnh; giữa thị xã và thị trấn. Trong đề án này, chưa nói rõ cần phải phân biệt như thế nào và cách phân loại vẫn theo hệ quy chiếu cũ: có nghĩa luôn quy chiếu chính quyền đô thị về hoặc là tương đương tỉnh, hoặc tương đương huyện, hoặc tương đương xã. Đề án này cũng không đề cấp đến thuật ngữ "thành phố thuộc thành phố trung ương”.

Trong khi đó đề án của UBND TP.HCM đã đi vào chi tiết phác thảo hình hài cụ thể; làm rõ được "khác” như thế nào. Thứ hai, đề án không chỉ dừng lại thuần túy ở việc làm rõ chính quyền thành phố trực thuộc trung ương khác với chính quyền thành phố thuộc tỉnh một cách chung chung, mà đã gắn liền với đặc thù địa lý, trình độ phát triển kinh tế, năng lực cán bộ của mỗi địa phương. Xuất phát từ các đặc thù địa phương, vai trò khác biệt của TP.HCM so với các tỉnh thành khác, theo tôi, đề án đã đưa ra mô hình pháp lý phù hợp, tốt nhất cho TP.HCM, tạo điều kiện cho TP.HCM trở thành đầu tàu kinh tế của đất nước. Cuối cùng, đề án này cũng đã thoát ly được hệ quy chiếu cũ, đề ra một cấp đơn vị hành chính lãnh thổ mới hoàn toàn – thành phố thuộc thành phố.

* Như vậy, đề án "chính quyền đô thị” mà TP.HCM đề xuất, không phải là mô hình riêng cho địa phương này ?

- Mục tiêu khi UBND TP.HCM là đề xuất ra mô hình tốt nhất, phù hợp nhất với đặc thù của TP.HCM, chứ không tự mình đặt ra nhiệm vụ thiết kế một mô hình áp dụng chung cho các đô thị khác trong cả nước. Các đề xuất chi tiết của đề án này – ví dụ chuỗi đô thị vệ tinh, theo tôi sẽ không phù hợp với các đô thị dưới 1 triệu dân. Tuy nhiên, tôi cho rằng điều có thể vận dụng cho toàn quốc, đó là tinh thần thoát ly tư duy rập khuôn bao cấp và tư duy tạo khuôn khổ pháp lý đủ rộng cần thiết để mỗi địa phương phát huy sức mạnh, đặc thù địa phương.

* Theo như đề xuất của UBND TP.HCM thì thành phố này muốn rút gọn chỉ còn hai cấp hoàn chỉnh gồm cấp TP.HCM và 4 thành phố vệ tinh trực thuộc TP.HCM. Liệu rằng, việc tinh gọn bộ máy như vậy có ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý nhà nước so với hiện nay không?

- Nhìn vào các đô thị tiên tiến trên thế giới như Berlin, Tokyo, Washington thì điều này là hoàn toàn có thể và về mặt nguyên lý, thì giảm cấp quản lý sẽ có cơ sở để giảm chi phí quản lý, rút gọn thủ tục hành chính. Tuy nhiên, những điều tốt đẹp này có trở thành hiện thực hay không còn phù thuộc vào việc phân định thẩm quyền giữa hai cấp này ra sao.


TP. Hồ Chí Minh, năng động - sáng tạo
Ảnh: T.L
* Có ý kiến cho rằng chưa thích hợp để áp dụng mô hình thị trưởng, với lý do: tốc độ đô thị hóa chưa tương xứng. Ông đánh giá thế nào về quan điểm này?

- Nói như vậy là hạ thấp dân mình quá và thiếu căn cứ, bởi lẽ mô hình thị trưởng rất ít liên quan đến tốc độ đô thị hóa.

Mô hình chính quyền đô thị xuất hiện trên thế giới từ thế kỷ 18. Chức danh "Thị trưởng” gắn liền với đô thị, nhưng "mô hình thị trưởng” – là mô hình trong đó người dân bỏ phiếu trực tiếp chọn ra người đứng đầu hành chính ở địa phương, bên cạnh việc bỏ phiếu chọn ra cơ quan đại diện ở địa phương – tồn tại không chỉ ở thành thị mà cả ở nông thôn.

Theo tôi, về phía xã hội, các điều kiện để thiết lập mô hình thị trưởng ở các thành phố trực thuộc trung ương đã chín muồi, bởi các lý do sau đây: Thứ nhất, người Việt vốn tự hào về tính cần cù thông mình của mình; Thứ hai, các cử tri Việt Nam đã đủ trình độ sáng suốt lựa chọn ra các ĐBQH, Đại biểu HĐND các cấp, thì không có lý do gì họ không đủ sáng suốt chọn ra thị trưởng, là người gắn bó với thành phố. Thứ ba, so với mặt bằng chung, trình độ dân trí ở thành thị còn cao hơn một mức. Thứ tư, ở các thành phố trực thuộc Trung ương, cán bộ công chức rất nhiều. Không thể nói, dân trí ở những thành phố như vậy là thấp được.

* Ông có cho rằng, sửa Hiến pháp lần này chính là cơ hội vàng để những đô thị lớn, như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng có cơ hội tăng quyền tự quản?

- Đây là cơ hội vàng cho cả dân tộc, chứ không riêng gì ba thành phố lớn. Riêng về chính quyền địa phương, nếu tư duy "Đổi mới 3.0” của TP.HCM được chấp nhận thì nó sẽ giải quyết được các vấn đề sau:

Nới được "chiếc áo pháp lý” chật hẹp cho các địa phương (bao gồm Đà Nẵng, TP.HCM) bấy lâu phải bất đắc dĩ "xé rào” để cải cách; Tạo cơ sở hiến định cho các địa phương phát huy mạnh mẽ hơn nữa thế mạnh của từng địa phương; thay cho việc phải thụ động chờ trung ương thì lãnh đạo mỗi địa phương phải suy nghĩ trên từng mảnh đất của địa phương mình, giống như "người nông dân được suy nghĩ trên từng luống cày của mình”; Tạo cơ sở hiến định cho sự phát triển đa dạng, cạnh tranh lành mạnh, nhưng đồng thời đảm bảo sự bình đẳng của công dân sống ở thành thị và nông thông, sống ở thủ đô và không phải thủ đô. Mỗi địa phương đặc xây dựng mô hình đặc thù trong khuôn khổ hiến pháp, mà chẳng phải theo cơ chế xin cho. "Xin – cho” cơ chế đặc thù như hiện nay là không bình đẳng giữa địa phương "giỏi xin” và địa phương "xin kém”.

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

"Tính cách người Việt theo vùng miền"

Thảo luận về "Văn hoá & tính cách con người Việt theo vùng miền" trên  Trái tim Việt Nam online . Người bắc thường ăn nói nhẹ nhàng, kín đáo, thường hay suy nghĩ sâu xa. Người miền trung thì mọc mạc, chất phác lại hay có tính cục bộ. Người miền nam thì phóng khoáng cởi mở, dễ gần.Dân miền Bắc thường thể hiện mình qua lời nói, trong bất cứ tình huống nào họ cũng đều phải nói cho được. Dân miền Trung thường thể hiện mình qua thái độ, cử chỉ, còn miền Nam thì thể hiện qua phong cách. Nói chung dân Bắc-Trung-Nam đều diễn tuồng cả, cho nên lời nói lúc thì nhẹ nhàng điềm đạm, lúc lại gắt gỏng chua ngoa, thái độ có lúc thì đằm thắm, khi thì thì lại khinh bạc, phong cách thì có lúc phóng khoáng lúc lại dè dặt... Ấn tượng bên ngoài là như thế nhưng có khi bạn cũng thấy là chẳng ai tranh cãi lý luận lại người Trung, thái độ cử chỉ của dân Bắc cũng có thể khiến bạn dè chừng, và lời nói hay thái độ của dân Nam cũng khiến bạn chạy dài... Muốn kiểm chứng thì bạn cứ bỏ ra

ART NUDE PHOTOS của Dương Quốc Định

Quên những bộn bề lo toan giá vàng lên xuống, giá lúa, cá tra giảm, chuyện nhà khoa học phải nói dối ... để  ngắm ảnh các em xinh đẹp. Và nếu như kết quả nghiên cứu khoa học của một bà đầm Đức  là khoa học  (không như ta nói dối nhiều quá):  DÒM VÚ PHỤ NỮ TĂNG TUỔI THỌ     (Blog này đã từng có bài, nằm trong nhóm truy cập nhiều nhứt, có lẽ nhiều người đã luyện tập?) thì quý ông cũng nên tập thể dục con mắt một tí nhé. Xin mượn mấy tấm ảnh của nhà nhiếp ảnh Dương Quốc Định làm  dụng cụ luyện tập, ai có điều kiện thì xài hàng thật. Bộ sưu tập những bức ảnh khỏa thân và bán khỏa thân nghệ thuật của nhiếp ảnh gia trẻ Dương Quốc Định. Rất nhiều ảnh trong bộ sưu tập này đã đoạt những giải thưởng quốc tế uy tín. Cảm ơn tác giả đã chia sẻ tác phẩm trên internet. Mời bạn xem qua phần thể hiện bộ sưu tập trên PPS của chúng tôi. Link PPS:  http://vn.360plus.yahoo.com/nns-nguyennamson/article?new=1&mid=112 Chân dung Dương Quốc Định Dương Quốc Định  sinh năm 1967,

Phải dẹp bỏ '"quy định riêng"

   TRẦN HỮU HIỆP Báo Tuổi Trẻ - 30/08/2021 11:25 GMT+7 TTO - Nỗ lực của các địa phương để kiềm chế, đẩy lùi dịch bệnh là rất đáng ghi nhận, nhưng cách làm cứng nhắc, thiếu phối hợp, biểu hiện cục bộ địa phương gây chia cắt không gian vùng, làm tắc nghẽn lưu thông cần phải được dẹp bỏ. Xe chở hàng tại bến xe khách trung tâm TP Cần Thơ chờ làm thủ tục trung chuyển hoặc đổi tài xế sáng 26-8 - Ảnh: CHÍ CÔNG Mấy ngày qua, đã xảy ra tình trạng xe chở hàng ùn ứ ở cửa ngõ Cần Thơ. Giao thông "luồng xanh" bị ách tắc tại đầu mối giao thông quan trọng nhất của vùng ĐBSCL. Các địa phương phàn nàn, nhiều doanh nghiệp kêu than, hiệp hội ngành hàng bức xúc kêu cứu, kiến nghị tháo gỡ... "Quy định riêng" của TP Cần Thơ đối với hàng "quá cảnh", dù đã đảm bảo các yêu cầu chung về phòng dịch và được "thông chốt" khi qua các địa phương khác, nhưng khi vào địa bàn thành phố vẫn phải thực hiện các thủ tục khai báo trước với các sở ngành và buộc phải tập kết hàn