QUỐC TRUNG
Báo Đại Đoàn kết - 09:00 30/10/2018
TS Trần Hữu Hiệp cho rằng, chúng ta phải trả lại không gian cho nước, dành không gian cho nước, tình trạng nâng bên này, ngập bên kia đang là một thực tế ở các đô thị. Mặt trái của hệ thống đê bao khép kín, công trình giao thông đã thành vật cản làm thay đổi cơ chế dòng chảy các con sông, tạo ra hiện tượng thất thường của thủy văn.
Đô thị bị
đe dọa bởi triều cường.
Không
thể kiểm soát
Với người dân ở TP Cần
Thơ, Vĩnh Long, Bạc Liêu, Cà Mau, trận ngập ngày 10/10 vừa qua may là không có
mưa, nếu có trận mưa lớn thì mực nước sẽ dâng cao hơn rất nhiều, hậu quả sẽ
khôn lường. PGS. TS Lê Anh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu về biến đổi khí
hậu (Trường Đại học Cần Thơ) cho biết: Đỉnh lũ 2,23m ghi nhận vào ngày 10/10 là
mực nước cao lịch sử trong vòng 40 năm qua xảy ra ở TP Cần Thơ. Nếu so sánh xa
hơn nữa thì đây là mực nước cao bất thường trong lịch sử đo đạc.
Trước đây, khi lũ về đến
ĐBSCL, nước được trữ ở hai túi nước chính là Tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp
Mười. Vào mùa khô, lượng nước này sẽ thoát dần về phía hạ lưu, góp phần giảm
bớt tình trạng xâm nhập mặn. Tuy nhiên, trong hai thập niên vừa qua, rất nhiều
đê bao đã hình thành ở hai vùng trữ lũ nói trên để phục vụ cho sản xuất lúa 3
vụ. Vì vậy nước lũ không còn chỗ chứa nên phải chảy sang những khu vực khác và
đổ về phía hạ lưu, nơi có các đô thị như Cần Thơ, Vĩnh Long.
Lãnh đạo TP Cần Thơ nhận
định, thành phố phải đợi đến năm 2021, khi “Dự án phát triển thành phố Cần Thơ
và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị (gọi tắt là Dự án 3)” hoàn thành,
thì vấn đề ngập của Cần Thơ mới mong kiểm soát được.
Đợt triều cường vừa qua,
nhiều hộ dân sống bên sông Hậu thuộc địa bàn tỉnh Vĩnh Long bị thiệt hại nặng
nề về hoa màu và trái cây. Theo thống kê của ấp Mỹ Thới 1, xã Mỹ Hoà, TX Bình
Minh, toàn ấp có khoảng 10 hộ với khoảng 10.000m2 trồng bưởi bị chết hoàn toàn
không cứu được do nước ngập làm thối rễ. Đợt triều cường vừa qua đã làm cho khoảng
300 công đất trồng bưởi Năm Roi của 22 hộ dân nơi đây bị ảnh hưởng nghiêm
trọng.
Các nhà khoa học vùng
ĐBSCL nhận định về nguyên nhân khiến ngập lụt ở vùng ĐBSCL ngày càng nặng nề
như: biến đổi khí hậu, nước biển dâng, sạt lở, sụt lún đất, tác động tiêu cực
từ vấn đề nước xuyên biên giới của sông Mekong và vấn đề nội tại trong phát
triển thiếu bền vững của vùng này những năm qua. TS Trần Hữu Hiệp cho rằng
chúng ta phải trả lại không gian cho nước, “dành không gian cho nước”, tình
trạng nâng bên này, ngập biên kia đang hiện hữu ở các đô thị. Mặt trái của hệ
thống đê bao khép kín, công trình giao thông đã thành vật cản làm thay đổi cơ
chế dòng chảy các con sông, tạo ra hiện tượng thất thường của thủy văn.
Giải
pháp nào chống ngập lụt?
Nghị quyết 120/NQ-CP về
Phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu của Chính phủ đã xác
định tư duy đột phá. Đó là tư duy thích ứng thuận theo tự nhiên và quy hoạch
không gian tích hợp. Việc quy hoạch, đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi, bố trí
dân cư, tổ chức sản xuất đều phải đặt trong bối cảnh tổng thể, phải tính đến
những mục tiêu ứng phó dài hạn, nhưng cũng không quên những mục tiêu trước mắt
là người dân phải sống, con em phải đi học, tạo sinh kế cho người dân trong an
toàn.
Chống ngập cần những giải
pháp công trình, kỹ thuật, việc kiểm soát lũ, triều cường bằng hệ thống đê,
cống đồng bộ, trạm bơm, hệ thống thoát nước... Nhưng quan trọng hơn vẫn là các
giải pháp phi công trình, tư duy theo cách tiếp cận vùng, không cục bộ địa
phương, tránh xung đột lợi ích, đô thị gắn với nông thôn. Việc chống ngập tại
các đô thị không chỉ là chuyện quanh quẩn ở đô thị, là việc của các thành phố,
mà cần có cách tiếp cận vùng, vừa là chuyện thiết thân hàng ngày của người dân,
vừa là chuyện quốc gia đại sự và toàn cầu.
Vẫn theo TS Trần Hữu Hiệp
rõ ràng, chống ngập rất cần những giải pháp công trình, kỹ thuật. Nhưng quan
trọng hơn vẫn là cái gốc tư duy, theo cách tiếp cận vùng, không cục bộ địa
phương, tránh xung đột lợi ích, đô thị gắn với nông thôn. Tư duy quy hoạch tích
hợp theo không gian vùng, tiểu vùng và liên kết đòi hỏi phải thực thi mệnh lệnh
liên kết vùng. Mạnh ai nấy làm, địa phương nào biết địa phương đó, ngành nào
biết ngành đó không còn phù hợp trước tính khí thất thường của thời tiết…
http://daidoanket.vn/moi-truong/kho-giai-bai-toan-ngap-lut-do-thi-tintuc421241
Nhận xét
Đăng nhận xét