Trần Hữu Hiệp
Báo Cần Thơ - 03/01/2022
- 19:41
Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 5-8-2020, của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cùng nhiều văn bản của Trung ương đã xác định vai trò, vị trí trung tâm vùng ÐBSCL của thành phố này. Cần Thơ là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, mang đặc trưng của một trung tâm đa chức năng, có sức thu hút, tác động lan tỏa đến các địa phương trong vùng. Cùng với TP Hồ Chí Minh, đô thị này là “2 nút kép” tạo ra không gian phát triển liên vùng, đồng thời là cửa ngõ ra biển Ðông của tiểu vùng Mekong.
Một
góc đô thị Cần Thơ nhìn từ trên cao. Ảnh: MỸ THANH
Những năm qua, bộ mặt đô thị của Cần Thơ - Tây Ðô ngày càng
sáng hơn, tăng trưởng đạt khá, vai trò trung tâm vùng ngày càng thể hiện rõ nét
trên nhiều lĩnh vực: kinh tế - thương mại - du lịch, tài chính - ngân hàng,
khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, y tế chuyên sâu và là đầu mối giao
thông vận tải. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nhất là hạ tầng giao
thông, chức năng của một đô thị lớn chưa nổi trội. Công tác quy hoạch, quản lý
quy hoạch, nhất là quy hoạch đô thị còn nhiều bất cập, chưa thật sự trở thành hạt
nhân liên kết và kết nối, tạo ra đột phá để thực sự trở thành trung tâm động
lực cho cả vùng ÐBSCL.
Nguyên nhân được nhận diện chính là thiếu động lực mạnh mẽ,
chưa tạo ra nguồn lực lớn để tạo sự phát triển đột phá. Nghị quyết 59-NQ/TW của
Bộ Chính trị chỉ rõ “cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư, tài chính, ngân sách
và phân cấp quản lý đối với thành phố chưa đủ mạnh để tạo ra động lực mới cho
thành phố phát triển, nhất là trong thu hút đầu tư”.
Chính vì vậy, kỳ họp bất thường lần thứ nhất của Quốc hội
khóa XV khai mạc ngày 4-1-2022 xem xét thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc
thù phát triển TP Cần Thơ có ý nghĩa quan trọng. Ðó là các cơ chế, chính sách
đặc thù về đầu tư, tài chính, Trung ương phân cấp quản lý cho thành phố về quản
lý đất đai, tăng quyền chủ động quyết định chuyển mục đích sử dụng đất phù hợp
quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phân cấp
thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, quy hoạch xây
dựng các khu chức năng và cơ chế tạo nguồn cải cách tiền lương, phân bổ thu
nhập cán bộ, công chức, viên chức.
Điểm tựa thực tiễn tạo
động lực mới
Bộ Chính trị đã đề ra mục tiêu phát triển TP Cần Thơ đến
năm 2030 “là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa
sông nước ÐBSCL, là trung tâm của vùng về dịch vụ thương mại, du lịch,
logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục
đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao; là đô thị hạt
nhân vùng ÐBSCL…”.
Làm gì để Tây Ðô trở thành thành phố đồng bằng, cấp quốc
gia văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, đáp ứng kỳ vọng của người đồng bằng và
cả nước, đang là thách thức lớn mà thành phố trung tâm vùng ÐBSCL này phải vượt
qua trong thời gian tới. Các cơ chế, chính sách đặc thù tạo động lực cho Cần
Thơ đang được Chính phủ trình Quốc hội thông qua đang được kỳ vọng là nguồn lực
đầu tư mới.
Trong thực tế, chính sách thu hút đầu tư về cơ bản đã được
phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương. Cái mà Cần Thơ cần là sự vượt
trội cần thiết phù hợp bối cảnh thực tiễn của địa phương, khả năng cân đối
nguồn lực đầu tư công và huy động mạnh mẽ đầu tư toàn xã hội; đồng thời, tăng
chủ động đi liền với trách nhiệm và đảm bảo kiểm tra, giám sát của Trung ương
liên quan đến các lĩnh vực nhạy cảm như đầu tư, tài chính, ngân sách, đất đai,
quản lý đô thị.
Một số cơ chế, chính sách cần thiết đề nghị Quốc hội quyết
định cho TP Cần Thơ áp dụng không phải hoàn toàn mới, đã có cơ sở thực tiễn
được áp dụng tại một số địa phương khác. Ví dụ, về cơ chế vay thông qua phát
hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ tổ chức tài chính trong nước,
các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước nước của Chính phủ vay về cho
địa phương vay lại, thì Quốc hội đã cho phép TP Hồ Chí Minh áp dụng tỷ lệ nợ
vay không quá 90% và TP Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa áp dụng tỷ lệ nợ vay không
quá 60%.
TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng đều được áp dụng cơ chế
“bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương” không quá 70% số ngân sách tăng
thu ngân sách Trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương
và ngân sách địa phương so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.
TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Ðà Nẵng và tỉnh Thanh
Hóa đã được Quốc hội cho phép áp dụng “thẩm quyền quyết định về phí, lệ phí”
theo cơ chế đặc thù. TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Nghệ An và Thanh Hóa đã được
cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về quản lý đất đai. TP Hồ Chí Minh và Hải Phòng
đã được cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về quản lý quy hoạch để tăng quyền chủ
động của chính quyền địa phương trong việc quản lý 2 lĩnh vực quan trọng này.
Trên thực tế, thực hiện quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, giai đoạn 2011-2020, TP Cần Thơ gặp phải các “điểm nghẽn” thủ tục và thẩm quyền, nên mới thực hiện chuyển đổi được 802ha, đạt 20,97% tổng diện tích hạn mức đất trồng lúa 3.825ha đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dư địa để thực hiện chuyển đổi còn nhiều nếu được Quốc hội chấp thuận cho thực hiện theo phân cấp.
Ðịnh hướng chính sách dài hạn cho Cần Thơ được xác định là
chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, dựa vào hiệu quả, sức cạnh tranh nhằm
tạo sự tăng trưởng kinh tế cao hơn, bền vững, phát huy lợi thế trung tâm vùng
và tăng cường liên kết nội vùng, liên vùng, chủ động hội nhập quốc tế.
Mục tiêu thật sự trở thành trung tâm vùng của TP Cần Thơ
thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, có đạt được hay không phụ thuộc vào việc
sử dụng điểm tựa của các luận cứ khoa học và thực tiễn, hiệu quả hoạt động của
hệ thống chính trị và vận động doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân tham gia.
Cần giải bài toán kinh tế - xã hội - môi trường, bố trí nguồn lực “đầu vào”
đúng nhu cầu, khả năng đáp ứng và kết quả “đầu ra” trên cơ sở các tiêu chí định
lượng và hiệu quả xã hội “chất lượng cuộc sống của người dân” TP Cần Thơ. Và
các cơ chế, chính sách đặc thù đang được kỳ vọng tạo ra nguồn lực đầu tư mới,
cần cơ chế chính sách mới cho Tây Ðô thời gian tới.l
https://baocantho.com.vn/-ong-luc-tay-o-a142373.html
Nhận xét
Đăng nhận xét