Trần Hữu Hiệp
Phụ nữ TPHCM - 01/04/2024 - 06:37
PNO - Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 8,1 triệu
tấn gạo, đạt kim ngạch 4,7 tỉ USD. Đây là mức kỷ lục về lượng, giá trị, giá bán
sau 34 năm Việt Nam quay trở lại thị trường xuất khẩu gạo thế giới.
Trong
2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo đạt 1,08 triệu tấn, thu hơn 735,5 triệu USD
với giá trung bình hơn 684 USD/tấn. So với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu gạo
tăng trưởng 20,4% về lượng, 55,7% về kim ngạch và 29,4% về giá bán. Gạo Việt
Nam đã có mặt ở hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm cả những thị trường
khó tính. Dự báo 2024 sẽ là năm tiếp theo xuất khẩu gạo nước ta vượt 8 triệu
tấn, mang về khoảng 5 tỉ USD khi nguồn cung gạo toàn cầu giảm, các nước gia
tăng nhập khẩu.
Tuy
nhiên, cơ hội và thách thức luôn đan xen nhau. Thị trường lương thực thế giới
vẫn luôn chứa đựng nhiều biến động, cạnh tranh thương mại ngành hàng lúa gạo -
đặc biệt là giữa các cường quốc xuất khẩu gạo như Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam -
vẫn diễn ra gay gắt. Ngoài ra, thị trường còn có sự tham gia của tốp 10 quốc
gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, bao gồm Pakistan, Mỹ, Trung Quốc, Myanmar,
Campuchia… Vì vậy, cơ chế, chính sách điều hành xuất khẩu gạo của Việt Nam phải
chủ động, linh hoạt, tăng sức cạnh tranh. Theo đó, cần nắm chắc diễn biến thị
trường lúa gạo toàn cầu, dự báo cung cầu lúa gạo thế giới, đảm bảo cân đối cung
cầu lúa gạo trong nước để xuất khẩu gạo có lợi nhất chứ không phải vì vị trí
cao nhất.
Cần
tận dụng thời cơ thị trường, nhưng quan trọng hơn là không ngừng hoàn thiện cơ
chế điều hành xuất nhập khẩu gạo theo hướng khả thi về điều kiện kinh doanh
xuất khẩu gạo, nâng cao chất lượng, yêu cầu thương nhân xuất khẩu gạo phải liên
kết với người trồng lúa trong việc xây dựng vùng nguyên liệu, sản xuất, tiêu
thụ lúa, gạo.
Xuất
khẩu gạo chỉ là đầu ra, phụ thuộc nhiều ở đầu vào và quá trình vận hành của
chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo. Xét tổng thể, nhiều năm qua, ngành hàng lúa
gạo nước ta đã bị chặt ra thành nhiều khúc theo kiểu mua đứt, bán đoạn nên
người này được thì người kia mất. Khi giá vật tư nông nghiệp, giá dịch vụ đầu
vào tăng, lợi cho doanh nghiệp thì gánh nặng sản xuất lại bị đẩy về phía nông
dân. Ngược lại, khi lúa trúng mùa, được giá, nông dân mừng thì doanh nghiệp
than lỗ do đã ký hợp đồng xuất khẩu gạo với giá thấp, lại phụ thuộc thương lái.
Chính vì vậy, khi giá gạo tăng, thị trường trong nước lại diễn biến tiêu cực. Ở
một số địa phương, đã xuất hiện tình trạng gom lúa ồ ạt, gây mất cân đối cung
cầu cục bộ, đẩy giá lúa, gạo trong nước lên cao bất hợp lý, không có lợi cho
xuất khẩu.
Ngành
kinh tế lúa gạo đang được tiếp cận theo tư duy khác trước, đánh dấu một bước
chuyển có tính lịch sử từ đơn ngành, đơn giá trị sang kết nối đa ngành, tích
hợp đa giá trị để mang lại nhiều nguồn thu nhập, nhiều lợi ích, cân bằng lợi
ích dựa trên 3 trụ cột phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.
Do
đó, cần sự tiếp cận tổng thể, sự phối hợp đa ngành và giải quyết liên ngành để
ngành hàng lúa gạo - trong đó có xuất khẩu gạo - phát triển bền vững trong
tương lai. Cần có chương trình, kế hoạch, lộ trình cụ thể để mở rộng mã số vùng
trồng và cơ sở đóng gói, bao bì đủ điều kiện. Cần sớm hình thành các tổ hợp đủ
mạnh để hỗ trợ, chủ động ứng phó, tạo ra giá trị gia tăng dựa trên việc khai
thác hiệu quả các nguồn lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi
số.
Bài
toán phát triển cây lúa và thu nhập của người trồng lúa cần được đặt trong bức
tranh tổng thể của nền nông nghiệp thông minh và nông thôn hiện đại. Vì vậy,
cái chúng ta đang cần là quy mô sản xuất lớn hơn, ứng dụng công nghệ tốt hơn và
quản lý phù hợp hơn, kết hợp chế biến sâu, đổi mới sáng tạo để tạo ra nhiều giá
trị hơn từ hạt lúa.
https://www.phunuonline.com.vn/huong-di-can-co-cho-xuat-khau-gao-a1515159.html
Nhận xét
Đăng nhận xét